Programy Aionela
Solidne, darmowe oprogramowanie dla każdego
www.aionel.net
GłównaMisjaAktualizacjeHistoriaObjaśnieniaPodziękowaniaMapa
Wstęp ProgramyGryWygaszacze CzcionkiWtyczkiSkórkiProgramowanieInne
ArtykułyFilmyD.netPocztówkiKrówki
O mniePublikacjeNagrodyUżytkownicyKontakt
ŁączaKsięgaSonda Kanał RSS
Objaśnienia
Wstęp
Sekcja ta zwiera wyjaśnienie wielu terminów wykorzystywanych w serwisie, w szczególności tych używanych w dziale Pobieranie, a także definicję licencji na których dystrybuowane są dostępne na stronie materiały.
Dział Pobieranie
Poniższe określenia dotyczą głównie materiałów dostępnych w dziale Programy narzędziowe, Gry, Wygaszacze ekranu i Wtyczki, choć część z nich używana jest także w odniesieniu do pozostałych udostępnionych elementów.
Wersja
Numer wersji programu w formacie X.YY, gdzie X to jednocyfrowy główny numer wersji, zaś YY to dwucyfrowy dodatkowy numer wersji. Każda kolejna edycja programu może zostać odróżniona od poprzedniej właśnie po zwiększającym się stopniowo numerze wersji. Zwiększenie numeru głównego (zawsze o 1) oznacza zazwyczaj ponowne napisanie programu od zera, np. z użyciem nowszej technologii, innego algorytmu itd. Zwiększenie numeru dodatkowego jest skutkiem wydania kolejnej wersji programu zawierającej mniejsze bądź większe zmiany w stosunku do wersji poprzedniej, co sygnalizowane jest odpowiednio drobnym (zazwyczaj o 1) bądź większym (np. o 5 lub 10) wzrostem tej wartości.
Rozmiar archiwum
Rozmiar archiwum ZIP zawierającego udostępniany program, grę itp. Wyrażany w kB lub MB.
Zajmowane miejsce na dysku
Całkowita ilość miejsca na dysku zajmowana przez daną aplikację po pełnym przygotowaniu do użycia. Czyli w przypadku większości programów po prostu po wypakowaniu zawartości archiwum ZIP, jednak w przypadku niektórych aplikacji po użyciu dołączonego instalatora, bądź wykonaniu innej, mniej typowej procedury instalacyjnej.
Kompatybilne systemy/kompatybilne programy
Zazwyczaj wersja systemu operacyjnego (w większości przypadków systemu Windows) pod którym program działa w pełni poprawnie. Aplikacje przetestowane zostały w każdej z wymienionych wersji systemu Windows: 95, 98, ME, NT4, 2000, XP, 2003, Vista, 2008, 7. W większości przypadków był to rzeczywisty sprzęt korzystający z danej wersji systemu, w kilku rzadkich przypadkach była to maszyna wirtualna. Jeżeli jakaś wersja systemu nie znajduje się na liście to znaczy, że dana aplikacja nie współpracuje z danym systemem (nie uruchamia się w ogóle, bądź występują inne poważne problemy uniemożliwiające jej wykorzystanie). W odniesieniu do wtyczek oraz skórek podana wersja odnosi się do aplikacji z jaką współpracuje poprawnie dane rozszerzenie.
Licencja
Rodzaj licencji na której rozpowszechniany jest dany program, gra itp. Obecnie dopuszczalne są dwie możliwości: "Freeware" oraz "Postcardware". Obydwa typy licencji zostały opisane szczegółowo poniżej.
Aktualny stan
Aktualny stan danej aplikacji. Użyte określenia to: "wspierany" - aktualnie świadczone jest wsparcie dla danego programu, w razie problemów udzielam na tyle na ile to możliwe pomocy - wystarczy skontaktować się ze mną; "niewspierany" - wsparcie nie jest już udzielane, tyczy się to głównie bardzo starych aplikacji o specyficznych wymaganiach programowych lub sprzętowych, w efekcie w przypadku ewentualnych problemów nie jestem już w stanie udzielić pomocy; "rozwijany" - możliwe jest wydanie kolejnych, udoskonalanych wersji danego programu; "nierozwijany" - kolejne wersje nie będą już wydawane, dotyczy to bardzo starych aplikacji do których nie posiadam już źródeł, aplikacji które są już zbędne (bo np. ich funkcjonalność została wbudowana w kolejną wersję systemu operacyjnego), w przypadku niektórych programów oznacza to jednak nierozwijanie aktualnej gałęzi programu (np. 1.xx) do czasu wydania zupełnie nowej głównej wersji aplikacji (np. 2.xx) - w takim wypadku zostało to wyraźnie znaczone w opisie.
Dodatkowe wymagania
Dodatkowe warunki jakie należy spełnić aby uruchomić dany program takie jak np. wymagana minimalna wersja składnika systemowego DirectX.
Język/języki
Lista języków w jakim dostępny jest interfejs danego programu, gry itp. Ponadto informacja o tym czy język jest automatycznie wykrywany na podstawie ustawień systemu operacyjnego, czy raczej użytkownik ma możliwość jego wyboru.
Generacja
Generacja programu - wartość z zakresu I-III oznaczająca okres w jakim powstała dana aplikacja. Dostępne wartości to: "I" - najstarsze programy posiadające czasem dokumentację w przestarzałym na dzień dzisiejszy formacie HLP, brak obsługi Wizualnych Stylów w systemie Windows XP i nowszych, ograniczoną funkcjonalność przy użyciu klawiatury, skąpą obsługę błędów itd.; "II" - nowsze programy posiadające już dokumentację w zalecanym formacie CHM, częściowo obsługujące Wizualne style, szanujące wybór użytkownika w zakresie kolorystyki i czcionek systemowych itp.; "III" - najnowsze programy zawierające dołączony instalator, w pełni obsługujące Wizualne Style, wyposażone w bogaty plik pomocy, rozbudowaną obsługę wykrywania i raportowania błędów oraz inne udoskonalenia. W planach jest IV generacja programów uwzględniająca bogate możliwości obsługi z użyciem klawiatury (duża ilość skrótów klawiaturowych, akceleratory we wszystkich dialogach, lepsza kolejność przenoszenia zaznaczenia itd.), wykorzystująca nowe możliwości systemu Windows Vista/7 (w tym elewacja praw użytkownika na żądanie), zaopatrzona w instalatory zdolne generować przenośną wersję programu, składająca się z podpisanych cyfrowo plików z wbudowanymi rozbudowanymi mechanizmami raportowania błędów, z pełną obsługą Unicode oraz natywną obsługą technologii Clear Type itp. Generacja ta zerwie kompatybilność z systemami starszymi od Windows XP.
Wizualne Style
Informacja dotycząca obsługi mechanizmu Wizualnych Stylów w systemie Windows XP i nowszych. Dostępne określenia: "w pełni obsługiwane" - podczas gdy aktywne są Wizualne Style, uruchomiona aplikacja powinna wyglądać identycznie jak w przypadku natywnych aplikacji systemu Windows, wszelkie elementy interfejsu zostaną oskórowane; "częściowo obsługiwane" - podobnie jak poprzednio, jednak niektóre elementy interfejsu mogą posiadać klasyczny wygląd, bądź być oskórowane w sposób odmienny od podobnych elementów systemu; "nieobsługiwane" - całkowity brak obsługi Wizualnych Stylów, aplikacja taka będzie posiadać całkowicie klasyczny wygląd (pomijając obramowanie okna). Określenie "częściowo obsługiwane" odnosi się zazwyczaj do starszych programów w których na późniejszym etapie niż programowanie wymuszono obsługę Wizualnych Stylów. Określenie "nieobsługiwane" obecne jest w przypadku najstarszych aplikacji, dla których to niemożliwe jest wymuszenie obsługi Wizualnych Stylów.
Clear Type
Obsługa technologii wygładzania czcionek Clear Type, która to poprawia wygląd tekstu wyświetlanego z użyciem monitorów LCD. Dostępne możliwości: "brak natywnej obsługi" - aplikacja natywnie nie obsługuje Clear Type, wynika to z zastosowania na sztywno rastrowej czcionki MS Sans Serif (najstarsze programy), wektorowej czcionki Microsoft Sans Serif nieobsługującej Clear Type dla rozmiaru 8 (większość aplikacji) lub czcionki MS Shell Dlg (zalecanego dawniej aliasu czcionki w większości przypadków wskazującego na Microsoft Sans Serif) - niemniej dokonując zmian w Rejestrze systemowym możliwe jest przypisanie aliasu dla wspominanych 3 czcionek wskazującego na czcionkę Tahoma, która krojem jest bardzo podobna do MS Sans Serif/Microsoft Sans Serif jednak w pełni obsługuje Clear Type - zmiana taka nie tylko poprawi wyświetlanie czcionek w moich aplikacjach, ale także wszystkich innych programach a nawet niedopracowanych elementach samego systemu operacyjnego; "obsługiwany" - technologia Clear Type jest w pełni obsługiwana. Opis procedury przypisania w Rejestrze aliasu czcionkom opisywany jest dosyć szeroko w Internecie, w razie problemów chętnie pomogę w tej sprawie - wystarczy napisać do mnie.
Format pliku pomocy
Format w jakim dostarczany jest główny plik pomocy, stanowiący dokumentację danego programu, gry itp. Możliwe wartości: "HLP" -  plik w formacie Microsoft Windows Help, natywnie obsługiwany od Windows 95 aż po Windows 2003, obecnie uznany przez Microsoft za przestarzały, stąd obsługa w systemie Windows Vista i nowszych wymaga instalacji specjalnej łatki do pobrania ze strony Microsoftu; "CHM" - plik w formacie Microsoft Compiled HTML Help, obecnie standard dla wszelkich plików pomocy, natywnie obsługiwany od Windows 98 wzwyż; "HTML" - plik w formacie Hyper Text Markup Language, czyli takim w jakim zapisana jest większość stron internetowych, w systemie Windows natywnie obsługiwany przez aplikację Internet Explorer bądź inną, aktualnie powiązaną z plikami HTML przeglądarkę; "wewnętrzny" - dokumentacja programu wbudowana w jego interfejs.
Wymagana instalacja
Określa czy przed użyciem danej aplikacji wymagana jest jej wcześniejsza instalacja. W większości przypadków odnosi się to do programów, które integrują się w pewnym stopniu z systemem operacyjnym - stąd przed pierwszym uruchomieniem aplikacji konieczne jest skopiowanie odpowiednich bibliotek systemowych, dokonanie zmian w Rejestrze systemowym, a w odniesieniu do wtyczek skopiowanie do folderu innej aplikacji itp. W pozostałych przypadkach wystarczy zazwyczaj uruchomienie dostarczanego pliku EXE programu. Zazwyczaj gdy wymagana jest wcześniejsza instalacja program jest zaopatrzony w instalator dokonujący całego procesu instalacji przy minimalnej ingerencji ze strony użytkownika. Dostępne możliwości: "tak" i "nie".
Dołączony instalator
Określa czy dana aplikacja zaopatrzona została w program instalacyjny ułatwiający użytkownikowi cały proces instalacji. Dostępne możliwości nie wymagające dalszych wyjaśnień to: "tak" i "nie".
Program przenośny
Informuje o tym czy dany program jest przenośny, czyli czy można go używać na takich nośnikach jak np. pendrive. Programy przenośne nie wymagają instalacji, stąd korzystanie z nich sprowadza zazwyczaj się do uruchomienia pliku EXE. Ponadto aplikacje takie przechowują całą swoją konfigurację w folderze w którym zostały zainstalowane, stąd nie stracą jej po uruchomieniu na innym komputerze bezpośrednio z pamięci przenośnej. Dostępne możliwości: "tak" - program jest w pełni przenośny; "tak, po pierwszej instalacji" - program jest przenośny lecz dostarczony został w postaci instalatora, niemniej po jego zainstalowaniu i skopiowaniu zawartości folderu w którym został zainstalowany na pamięć przenośną możliwe jest wykorzystywanie go jako aplikacji przenośnej; "nie" - program nie jest przenośny, zazwyczaj dotyczy to wtyczek bądź innych aplikacji silnie integrujących się z systemem operacyjnym.
Uprawnienia administratora
Informacja odnośnie tego czy do instalacji bądź konfiguracji wymagane jest posiadanie uprawnień administratora. Dotyczy to systemów klasy NT, czyli Windows NT4, 2000, XP, 2003, Vista, 2008, 7 i kolejnych. Jeśli zaznaczone zostało, że do instalacji wymagane są uprawnienia administratora to aplikacja taka dokonuje prawdopodobnie zmian w Rejestrze systemowym, kopiuje pliki do podkatalogu Program Files itp. W efekcie bez posiadania praw administratora (reakcji na automatyczne pytanie zadane z użyciem mechanizmu User Account Control o potwierdzenie dostępu bądź o hasło administratora - Windows Vista i nowsze, lub zalogowaniu się jako administrator, ewentualnie użyciu opcji "Uruchom jako" - w starszych systemach) instalacja będzie niemożliwa. Podobnie w przypadku aplikacji wymagających praw administratora do uruchomienia - większość z nich modyfikuje ustawienia/pliki systemowe, niektóre z nich zaś przechowują konfigurację w folderze instalacji (starsze programy). W tym ostatnim przypadku wystarczyć może instalacja programu/wypakowanie z archiwum ZIP poza katalogiem Program Files, bądź w ostateczności nadanie praw do zapisu w tym jednym, konkretnym podfolderze Program Files. Dostępne określenia nie wymagające większych wyjaśnień: "wymagane do instalacji, niewymagane do korzystania z aplikacji"; "wymagane do instalacji i korzystania z aplikacji"; "niewymagane do korzystania z aplikacji" (dotyczy przypadku gdy nie jest wymagana instalacja).

Poniższe określenia dotyczą jedynie czcionek.
Format
Format pliku zawierającego daną czcionkę. aktualnie tylko jedna wartość: "True Type" (rozszerzenie pliku: TTF) - format oryginalnie opracowany na potrzeby systemu Mac OS, jednak szybko zaadoptowany w systemie Windows gdzie stał się niepisanym standardem.
Antyaliasing
Informacja o tym czy zalecane jest używanie danej czcionki przy zastosowaniu techniki wygładzania krawędzi zwanej antyaliasingiem. Dopuszczalne możliwości: "wymagany" - czcionka używana bez antyaliasingu będzie wyglądać bardzo niekorzystnie stąd jego użycie jest wręcz wymagane; "zalecany" - użycie antyaliasingu nie jest wymagane, niemniej poprawia wygląd znaków.
Clear Type
Wsparcie dla technologii wygładzania czcionek Clear Type, która to poprawia wygląd tekstu wyświetlanego z użyciem monitorów LCD. Aktualnie używana jest tylko jedna wartość: "bez znaczenia" - czcionka nie została zaprojektowania mając na uwadze Clear Type, niemniej używanie czcionki z aktywną w systemie opcją wygładzania nie poprawia ani nie pogarsza widocznie jej jakości.
Kodowanie
Metoda kodowania znaków. Aktualnie dopuszczalna tylko jedna wartość: "Windows" - znaki inne niż te z podstawowego zakresu alfanumerycznego (w tym m.in. opisane poniżej znaki diakrytyczne) powinny być poprawnie interpretowane w systemie Windows, oraz innych obsługujących tą metodę kodowania systemach operacyjnych.
Polskie znaki diakrytyczne
Informacja na temat tego czy charakterystyczne dla języka polskiego znaki (np. "ą", "ć", "ę" itd.) zawarte zostały w czcionce. Obecnie tylko jedna możliwa wartość: "obsługiwane" - czcionka zawiera wszystkie polskie znaki.
Brakujące symbole
Lista symboli specjalnych które nie zostały umieszczone w czcionce a należą do typowego zbioru symboli specjalnych (np. "@" czy "&"). W przypadku niektórych czcionek dokładne odwzorowanie symboli specjalnych nie jest możliwe, stąd czcionka nie zawiera tych właśnie znaków.
Zakres znaków
Informacja techniczna odnośnie rodzaju znaków zamieszczonych w danej czcionce w zgodzie z wytycznymi standardu Unicode.
Licencje
Wszystkie zawarte w serwisie materiały udostępniane są na podstawie jednej z poniższych licencji. Czasem definicja danego typu licencji umieszczona w dokumentacji aplikacji może nieznacznie odbiegać od definicji podanej poniższej, niemniej należy uznać iż poniższe zapisy "nadpisują" zapisy zawarte w poszczególnych plikach pomocy. Zabieg taki ma na celu ujednolicenie wykorzystywanych przeze mnie licencji a co za tym idzie ułatwienie Wam korzystania z udostępnianych aplikacji bez wnikliwej lektury treści każdej kolejnej wersji zamieszczanej z coraz to nowszymi programami.
Freeware
Programy na licencji Freeware są w pełni darmowe. Oznacza to, iż możesz ich używać bez żadnych opłat w dowolnym celu, nawet komercyjnym (czyli możesz korzystać z niego np. w pracy), jednak nie możesz ich sprzedawać. Ponadto programy typu Freeware mogą być rozpowszechniane tylko i wyłącznie w niezmodyfikowanej postaci. Zabezpiecza to przed potencjalnie groźną modyfikacją ich kodu przez osoby trzecie, oraz m.in. zapewnia odwiedzenie przez ich użytkownika mojego serwisu a co za tym idzie zapoznanie się z tą i ewentualnymi przyszłymi aktualizacjami licencji. Programy typu Freeware nie są w żadnym wypadku programami typu Public Domain. Oznacza to, że ja, jako autor zachowuję pełne prawa co do pomysłu i jego realizacji. Przed zamieszczeniem dowolnego z programów na CD/DVD dołączonym np. do pisma komputerowego czy innej publikacji, powinieneś otrzymać zgodę autora - wystarczy do mnie napisać, wyjątkiem jest publikacja na stronach WWW czy serwerach FTP a także przekazywaniu oryginalnej dystrybucyjnej formy programu na nośnikach typu pendrive bądź samodzielnie sporządzonych płytach CD/DVD przekazywanych osobiście znajomym.
Postcardware
Programy na licencji Postcardware są także darmowe. Oznacza to, iż możesz ich używać na identycznych zasadach jak w przypadku aplikacji na licencji Freeware - z jednym wyjątkiem. Jeżeli dany program spodoba Ci się na tyle, iż gotów był byś go zarejestrować, możesz dokonać "rejestracji" poprzez wysłanie mi pocztówki przedstawiającej np. Twoje miasto. Jeśli chcesz, możesz także dołączyć do pocztówki jakiś drobiazg mieszczący się w kopercie (np. pamiątkową monetę), jednak pamiętaj, że robisz to tylko i wyłącznie z własnej woli - jedyną wymaganą "opłatą rejestracyjną" jest przynajmniej jedna, zwykła pocztówka. Pocztówki wirtualne nie liczą się. Zauważ że po rejestracji nie otrzymujesz żadnego kodu aktywacyjnego czy unikalnego numeru użytkownika, to wciąż program darmowy a nie program ograniczony funkcjonalnością bądź czasowo - taki jak np. Shareware. Kolekcję pocztówek otrzymanych w ramach rejestracji zobaczyć można tutaj.
Nowoczesna przeglądarka
Sformułowanie to pojawia się w kilku miejscach w serwisie. Czym jest więc właściwie ta cała "nowoczesna przeglądarka stron internetowych"? W tym momencie na myśl większości osób przychodzi nazwa konkretnego programu jak Firefox, Opera czy Chrome. Nie w tym rzecz - nie chodzi tu o interfejs, możliwości oferowane użytkownikowi czy wygodę obsługi. Pod pojęciem tym rozumiem przeglądarkę która jest w stanie poprawnie wyświetlać strony WWW w oparciu o dzisiejsze standardy. W momencie gdy powstawała aktualna wersja wystroju serwisu uznałem że standardem takim jest XHTML 1.0 oraz CSS 2.1. Dlaczego nie CSS 3 bądź HTML 5? Otóż ten pierwszy w chwili gdy to piszę wciąż jest na etapie szkicu, stąd jedna przeglądarka interpretuje jego zapisy tak, a inna inaczej. Oczywiście cienie, zaokrąglenia czy gradienty to kuszące elementy ale nie niemożliwe do zrealizowanie z CSS 2 i odrobiną pomysłu. Znowu w mojej opinii część standardu HTML 5 (w szczególności elementy: Canvas, Audio i Video) ma szansę stać się w przyszłości kolejnym elementem wyjątkowo drażniącym użytkowników i w efekcie ostatecznie unikanym jak ognia - podobnie jak obecnie Flash, gdzie postawiono na zbytnią dynamikę niepotrzebnie rozpraszającą użytkownika a nie na dopracowaną (w zgodzie z tzw. regułą "pixel perfect" - niezwykle wierną w stosunku do zamierzenia projektanta) prezentację treści. Podobnie zresztą jak CSS 3, HTML 5 to nadal tylko szkic. Natomiast XHTML 1.0 i CSS 2.1 to twory dojrzałe i w miarę poprawnie (mniejsza o to po ilu latach od ich zdefiniowania) interpretowane.

Dobrze, a więc którą przeglądarkę zaliczyć można do grona "nowoczesnych"? Testując interpretację aktualnej wersji serwisu podczas jej opracowywania do grupy tej zakwalifikowały się bez trudu: Internet Explorer (7, 8, 9), Firefox (2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16), Opera (9, 10, 11, 12), Chrome (4, 5 i nowsze), Maxthon (2, 3), Flock (3 i nowsze), Iron (8 i nowsze), Lunascape 6, Safari (4 i 5), K-Meleon oraz Seamonkey 2. Określenie "i nowsze" wynika z faktu nienaturalnej metody numerowania kolejnych wersji aplikacji wykorzystujących engine Chromium, zupełnie odbiegającej od powszechnie przyjętych standardów (choć niestety od pewnego czasu Firefox wykorzystuje także taką samą metodę). W efekcie często zanim udało mi się wypróbować jedną z wersji silnika Chromium już pojawiła się kolejna a z nią kolejna wersja przeglądarki na nim bazującej (Chrome, Iron, Flock itp.). Na szczęście każda przeglądarka zaliczająca się obecnie do tego chlubnego grona powinna się do niego zaliczać także i w przyszłych wersjach, co prezentuje pomimo ogromu wydanych wersji np. Firefox czy Chrome.

Kto w takim razie nie należy do tej grupy? Internet Explorer 6. I na dzień dzisiejszy tylko on. Nie sposób zliczyć sztuczek jakich musiałem użyć budując aktualną wersję serwisu, aby zapewnić kompatybilność z IE 6. Po co? Niestety statystyki pokazują że jest on nadal aktywnie pozostającą w użyciu przeglądarką. Wynik zawyża prawdopodobnie środowisko biurowe gdzie w użyciu jest po prostu domyślnie dostarczana z systemem Windows XP przeglądarka - IE 6, zaś użytkownicy bez praw administratora nie mogą zainstalować żadnej alternatywy bądź po prostu nowszej wersji tej samej przeglądarki. Niemniej, ciężko uwierzyć aby byli to jej wszyscy użytkownicy. Stąd - jeśli nadal zaliczasz się to tego grona, proszę zmień bądź zaktualizuj przeglądarkę - to nie boli :). Zaoszczędzi zaś nerwów zarówno Tobie korzystającemu z przeglądarki z którą przestaje współpracować coraz więcej stron internetowych i ich twórcom, którzy będą mogli bazować na wspólnym kodzie poprawnie interpretowanym przez wszystkie nowoczesne przeglądarki i nie zawracać sobie głowy różnymi sztuczkami.

Copyright (c) 2000 - 2014 Piotr Chodziński. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Zbudowane z poprawnym wykorzystaniem: XHTML 1.0 Strict, CSS 2.1, RSS 2.01, jQuery 1.52.
Polskie znaki kodowane w standardzie ISO-8859-2. Współpracuje z każdą nowoczesną przeglądarką.